Sri Sultan lan Lurah Paras

Iki mung jare kandhane wong tua

Biyen desa Paras kuwi desa kang ora subur. Ora ana lemah kang cocok kangga tetanen. Mung sarwo lemah lungko ombo. Sing urip mung tanduran-tanduran gedhe lan ora ngasilake bahan pangan. Mula wong Paras padha boro lelungan menawa kepingin duwe bahan pangan kang cukup. Mbok-mbok kudu mlaku adoh menawa kepingin nyukupi kebutuhan banyu. Padha menyang kali progo, nggendhong klenthing.

Wong Paras mbiyen uga padha ora sregep. Malah mbah Dukuh Sribit nate ngendikakke, menawa bapakke mbiyen nek arep menyang Muntilan, mesti dibegal lan dirampas barange menawa liwat Kemaras (mbok menawa Kemaras ki yo Paras iki). Paling bejo mung dijaluk sebagian dhuwit utawa barang sing digawa menyang Muntilan.

Dene wilayah Desel, awit ana ing pinggire kali Progo, minanggka papan kang subur, ngasilake tetanen kang apik lan nyukupi Warga.

Satunggaleng dina, Kraton Ngayogyakarta nganakke pisowanan agung, kang kudu di rawuhi para lurah. Lan Sri Sultan kersa ndangu para lurah siji mboko siji. Tekan giliran lurah Desel, Sri Sultan paring titah, "He, mas Lurah, piye hasil tetanen ing wilayahmu?" Mas Lurah Desel jawab, "Tadah deduka Dalem, Sinuwun. Tetanen kula awon, mboten wonten toya lan kathah ama." Sri Sultan titah maneh, "O yoh, muga-muga apa kang sira aturke bener kaya ngono." Sri Sultan banjur paring bebana marang dheweke kanggo rakyat Desel.

Giliran Lurah Paras didangu Sri Sultan, "Ki, Lurah. jare asil tetanen panggonmu ala, ora apik?" Lurah Paras matur, "Cadong deduka Dalem, Sinuwun. Punika warto ingkang klentu. Tetanen ing Paras sae sanget awit angsal toya lepen ingkang kathah." Sri Sultan gumujeng lang titah maneh, "Mengkono ya Ki Lurah, muga-muga ing tembe mburine, tetanen ing kukubanmu tambeh akeh, lan gampang anggone padha golek banyu." Lurah Paras matur nuwun karo nangis wis didongakke Sri Sultan. Sri Sultan ora paring bebana, ananging malah paring idu ing epek-epekke Lurah Paras. Idu dipundi-pundi digawa kondur. Tekan kukuban Paras idu banjur diusap-usapke ing lemah Tirip, Kalisoka, Tlangu, Paras, Bacok lan Kisik.

Tekanning rejaning jaman, kali Progo disudhet, Selokan Kalibawang dibangun. Banyu Mili lancar. Alhamdulillah banyu bisa nyukupi tetanin rakyat Paras.